Hartkatheterisatie is een verzamelnaam voor verschillende ingrepen waarbij katheters worden gebruikt. Katheters zijn dunne slangetjes van enkele millimeters dik. Daarmee kan de arts via de bloedvaten in het lichaam bij het hart komen.
Tijdens een hartkatheterisatie worden het hart en de kransslagaders van binnen onderzocht. Kransslagaders zijn de bloedvaten die zorgen voor de toevoer van zuurstof naar het hart. Ook kunnen verschillende metingen gedaan worden en kunnen functies van het hart worden onderzocht. Bijvoorbeeld functies van de hartkleppen, de pompfunctie van het hart en hartritmestoornissen.
Deze pagina gaat over de onderzoeken die met een hartkatheterisatie gedaan worden. Er is ook een aantal behandelingen mogelijk met een hartkatheterisatie, zoals een dotter- of stentbehandeling, ablatie, hartklepoperatie en het plaatsen van een parapluutje om een ASD of VSD te sluiten.
Een katheter, niet te verwarren met een katheder (spreekgestoelte), is een medisch hulpmiddel. Het gaat om een buisje dat door medisch personeel in het lichaam ingebracht kan worden; dit inbrengen wordt katheterisatie genoemd. Een katheter is meestal een dun, buigzaam buisje, een zogenaamde "zachte" katheter; soms is het groter en hard: een "harde" katheter.
Een katheter kan geplaatst of gebruikt worden:
- om urine te draineren uit de blaas bij een blaaskatheterisatie, soms Foley-katheter genoemd.
- om urine te draineren van de nier naar de blaas, dubbel-J-katheter genoemd
- voor zelfdilatatie om te voorkomen dat er opnieuw een vernauwing van de urinebuis optreedt
- om intraveneus vloeistoffen, medicatie of voeding toe te dienen
- in de kransslagaderen van het hart, voor PTCA
- in het hart zelf (hartkatheter), voor angiografie of voor de diagnose en behandeling van hartritmestoornissen
- om kleurstoffen te injecteren in de bloedbaan met de bedoeling problemen op te sporen, zoals bij een angiografie.
- om rechtstreeks de bloeddruk te meten in een ader of slagader
- om lokale anesthetica of andere medicijnen voor epidurale verdoving rechtstreeks te infunderen
- om ongewenste vloeistoffen af te zuigen uit de luchtwegen (met een harde katheter)
- om een dodelijke injectie toe te dienen
- om iemand te voeden via een PEG-katheter
- om een stent in de galwegen te plaatsen, als dit niet mogelijk is via een ERCP. [bron?]
- om een verstopt bloedvat in de hersenen weer doorgankelijk te maken