glucose

Glucose (Oudgrieks: τὸ γλεῦκος gleukos, zoete wijn) is een biologische organische verbinding (een biomolecuul), met brutoformule C₆H₁₂O₆. Het vormt in de stofwisseling - meer specifiek de celademhaling - van de meeste organismen, zowel planten, dieren als micro-organismen, de belangrijkste energiebron.

Glucose
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van α-D-glucose
Molecuulmodel van D-glucose
Algemeen
Molecuulformule	C6H12O6
Andere namen	6-(hydroxymethyl)oxane-2,3,4,5-tetrol; druivensuiker; dextrose; cartose; cerelose; dextrosol; glucolin
Molmassa	180,15588 g/mol
SMILES	C(C1C(C(C(C(O1)O)O)O)O)O
CAS-nummer	D-glucose: 50-99-7 L-glucose: 921-60-8
EG-nummer	200-075-1 D-glucose: 200-075-1
Beschrijving	Veelvoorkomend monosacharide
LD50 (ratten)	25.800 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	wit
Dichtheid	1,54 g/cm³
Smeltpunt	α-D-glucose: 146 °C β-D-glucose: 150 °C
Oplosbaarheid in water	910 g/L
Goed oplosbaar in	azijnzuur
Slecht oplosbaar in	methanol, ethanol
Thermodynamische eigenschappen
ΔfHos	−1273,3 kJ/mol
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Glucose behoort tot de monosachariden, een klasse van eenvoudige koolhydraten. Er zijn twee enantiomeren van glucose: D-glucose en L-glucose; alleen D-glucose komt in de natuur voor. L-glucose wordt synthetisch geproduceerd, in relatief kleine hoeveelheden, industriële productie is te kostbaar. Wanneer glucose zonder aanvullend prefix wordt genoemd, wordt D-glucose bedoeld. Zuivere glucose staat bekend als druivensuiker, als bron van direct beschikbare energie voor sporters, en als dextrose, wanneer het wordt toegevoegd als zoetmaker aan voedingsmiddelen.

Andere monosachariden zijn fructose ('vruchtensuiker'), dat dezelfde brutoformule als glucose heeft, en een vijfhoekig cyclomolecuul is, en verder galactose en ribose. Een α-D-glucose-monomeer en een fructose-monomeer vormen, in suikerbieten, samen een sacharose-molecuul, een dimeer, de bekende tafelsuiker.